Een aardverschuving in het verrechtsende Europa mogen de Spaanse verkiezingen genoemd worden. Waar Spanje de naam heeft van rechts, sommigen beweren zelfs fascistisch, te zijn, toont de verkiezingsuitslag een geheel ander beeld.

Ja, de extreemrechtse VOX partij sprintte van 0 naar 24 zetels in het parlement. Toegegeven. Ja, Cuidadanos neemt een sprong van 32 zetels naar 58. Maar de PP partij van verplicht afgetreden president Mariano Rajoy, nu geleid door Pablo Casados, kreeg een regelrechte pandoering. Van 137 naar 65 zetels. In elke verkiezingstoespraak en interview liet Casados duidelijk blijken welke koers zijn PP partij ging varen: niet centrum rechts maar richting extreemrechts. Op de achtergrond ex-premier Aznar zijn pupil leidend. En daar had de Spaanse kiezer geen oren naar blijkt nu. Een historisch pak slaag sinds in 1978 de eerste democratische verkiezingen gehouden werden in Spanje na het Franco tijdperk.

Ik kan alleen maar concluderen dat de Spanjaard niet de fascist blijkt te zijn zoals hij in het verrechtsende Europa afgestempeld wordt. Jan modaal legde gisteren zijn visitekaartje neer en stemde massaal op de socialistische partij PSOE. Unidos Podemos redde nog de meubelen maar verloor fiks, van 67 naar 42 zetels.

En wat te denken van de Catalaanse kwestie die bij deze verkiezingen een belangrijke rol speelde? In Catalonië behaalde de republikeinse partij ERC een nooit gezien resultaat: 15 zetels. Wat zoveel betekent als 60 procent van de stemmen in de Catalaanse contreien. Haar voorzitter Oriol Junqueras zit al anderhalf jaar vast in de gevangenis. De Junts pel Catalunya partij van de u welbekende gevluchte Puigdemont haalt minder dan de helft dan ERC. Weinig uitleg behoeft deze uitslag me dunkt.

De Catalaanse kwestie zal een zeer belangrijke rol spelen bij een regeringsvorming. Ondanks Pedro Sanchez, voorzitter van PSOE, helder was dat er geen referendum zou komen in Catalonië, is hij de enige waar de dialoog mee kan aangegaan. Dus een mogelijkse regering kan dan gevormd met PSOE, Unidos Podemos en de Catalaanse partijen.

Maar los van mogelijkse coalities is er een duidelijke boodschap: Het Spaanse volk is niet fascistisch. Wordt Spanje het eerste land dat een kentering van de verrechtsing in Europa teweeg brengt?